Τίτλος: Η τομή που δεν έγινε.
Οι φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, είχαν και έχουν σημαντική θέση στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας. Είχαν, όμως και έχουν ακόμη μέσα τους, τις αδυναμίες, τις ανεπάρκειες και τις αβελτηρίες των κυβερνήσεων και των ιδιωτικών επιχειρήσεων ελληνικών και ξένων, που λειτουργούσαν ως προμηθευτές ή πελάτες τους. Στην περίοδο μετά την χούντα αναπτύχθηκαν ακόμη περισσότερο, συμβάλλοντας και στην ανάπτυξη της χώρας. Ο αριθμός τους μάλιστα αυξήθηκε αφού την δεκαετία του ’70 κρατικοποιήθηκαν προβληματικές ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως η Ολυμπιακή Αεροπορία, η Εμπορική Τράπεζα και όχι μόνο.
Δυστυχώς η ανάπτυξή τους δεν συμβάδιζε με την βελτίωση της διοίκησής τους, ούτε φυσικά με την διαφάνεια και την αξιοκρατική πρόσληψη των εργαζομένων. Η κατάσταση έγινε ακόμη χειρότερη με την μεγάλη καθυστέρηση στον εκσυγχρονισμό τους, όταν η χώρα εντάθηκε στην ΕΟΚ και οι νέες τεχνολογίες μπήκαν ορμητικά στην οικονομία. Η έλλειψη κυβερνητικού σχεδιασμού και οι αντιστάσεις των ισχυρών και μαζικών συνδικάτων, οδήγησαν πολλές ΔΕΚΟ σε ελλείμματα, παρ’ ότι λειτουργούσαν μονοπωλιακά.
Έτσι αντί για την σταδιακή ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, που επέβαλε τόσο η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, όσο και η παγκοσμιοποίηση, είχαμε μεγάλα διαστήματα αδράνειας και συγκρούσεων. Οι διοικήσεις των ΔΕΚΟ, εκτός λίγων εξαιρέσεων, υπάκουαν στην πελατειακή λογική των πολιτικών ηγεσιών τους, ενώ πολλές φορές ήταν όμηροι των συνδικάτων με συντεχνιακούς στόχους. Σήμερα η πραγματικότητα είναι διαφορετική, αρκετές ΔΕΚΟ έχουν ιδιωτικοποιηθεί, όχι πάντα με τον καλύτερο τρόπο και άλλες είναι εισηγμένες στο Χ.Α.Α. Ακόμη όμως κουβαλούν παθογένειες του παρελθόντος και τις περισσότερες φορές οι διοικήσεις επιλέγονται με κομματικά ή προσωπικά κριτήρια. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν επιλέγονται και ικανές διοικήσεις και σε αυτήν όμως την περίπτωση συναντούν την δυσπιστία των πολιτών.
Το 2009 έγινε προσπάθεια επιλογής των διοικήσεων με μόνα κριτήρια τη γνώση και την εμπειρία. Αρκετές επιλογές ήταν καλές, δυστυχώς όμως η διαδικασία ήταν ατελής και δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Η νέα κυβέρνηση συνεργασίας είχε την ευκαιρία να κάνει την μεγάλη τομή, την οποία δεν φαίνεται όμως να την κάνει.
Τώρα, που χρειαζόμαστε την μέγιστη αποτελεσματικότητα και την μέγιστη διαφάνεια, πρέπει να εφαρμόσουμε ορισμένους αυτονόητους κανόνες:
1) Ανοιχτές προσκλήσεις με μόνα κριτήρια τη συμφωνία στο προγραμματικό πλαίσιο της κυβέρνησης, την γνώση, την εμπειρία και το ήθος.
2) Επιλογή από ανεξάρτητες επιτροπές ειδικών με δημοσίευση του σκεπτικού επιλογής και έγκριση από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής, με πλειοψηφία 2/3.
3) Αξιολόγηση στο τέλος της θητείας τους και έγκυρη επαναπροκήρυξη των θέσεων.
4) Τα μέλη των διοικήσεων δεν θα μπορούν για τρία χρόνια, μετά το τέλος της θητείας τους, να εργάζονται σε ιδιωτικές εταιρείες του ανταγωνισμού ή των προμηθευτών τους.
5) Θα πρέπει να λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια σύμφωνα με το εθνικό και ευρωπαϊκό περιβάλλον.
6) Οι εργασιακές σχέσεις πρέπει να είναι ανάλογες των αντίστοιχων εταιρειών του ιδιωτικού ανταγωνισμού, διαφορετικά θα αναπαράγουν ελλείμματα και στρεβλώσεις.
7) Η κοινωνική πολιτική που θα ασκούν θα πρέπει να είναι στοχευμένη και να καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
8) Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν θα πρέπει να γίνονται με δογματικό ισοπεδωτικό τρόπο. Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αναπτυξιακά, γεωστρατηγικά και κοινωνικά κριτήρια.
Φαίνονται πολλά, είναι όμως αυτονόητα και έπρεπε να είχαν γίνει.
